De Digital First Responders van De VN – of De Virtuele Bruinhemden van De VN?

Ik kon het zelf eerst maar moeilijk geloven maar de website van de Verenigde Naties (VN) laat er geen twijfel over bestaan: de organisatie heeft tijdens de coronacrisis wereldwijd meer dan 100.000 ‘digital first responders’ gerekruteerd. Ook Melissa Fleming, hoofd communicatie van de VN, beschrijft in een podcast wat de functie is van dat nieuw statuut: ‘misinformatie’ en ‘fake news’ op social media zo snel mogelijk opsporen en onschadelijk maken door het te counteren met ‘accurate, betrouwbare informatie’.

De campagne van de VN stelt het eveneens duidelijk: digital first responders gebruiken hun stem voor de goede zaak (sic), om levensreddende informatie (sic) te verstrekken. Zo vormen ze een aanvulling op de ondertussen welgekende ‘factchecker’. In tegenstelling tot de factchecker wordt de digital first responder niet betaald én maakt de VN niet bekend wie er onder dat statuut voor hen werkt. Waarom niet eigenlijk? Misschien hierom: welke methodes deze vrijwilligers ook gebruiken, het imago van de VN lijdt er niet onder.

Met andere woorden: op het eerste gezicht vormen de digital first responders een groep onbaatzuchtige burgers die louter voor het goede doel desinformatie bestrijden, in naam van ‘wetenschap en solidariteit’. De vraag is echter of ze niet eerder een virtuele knokploeg vormen die zich door geen enkele ethische regel of moreel principe laat hinderen om elke dissidente stem te marginaliseren, ridiculiseren en criminaliseren.

De VN is niet het enige grote instituut dat hun ideologie op deze manier meent te moeten opdringen. Een knap stukje onderzoeksjournalistiek van Robert Malone toonde dat de Amerikaanse Centers for Disease Control and Prevention (CDC) tijdens de coronacrisis organisaties betaalde om dokters die zich kritisch uitlieten via cyber stalking de mond te snoeren.

Dat die virtueel in elkaar geklopte dokters achteraf over het algemeen gelijk bleken te hebben, is iets wat voor instellingen als de CDC en de VN blijkbaar bijzaak is. Het geeft kennelijk niet dat ze de bal serieus mis sloegen. Uiteindelijk gaan ze immers de best mogelijke maatschappij realiseren. De doelstellingen zijn heilig en dus doet het er niet toe met welke middelen ze nagestreefd worden. Zoiets.

Als je er de lijst met VN-doelstellingen – de befaamde Sustainable Development Goals – op naleest, zou je hen inderdaad de communie geven zonder te biechten. De VN willen onder andere de honger de wereld uithelpen (doelstelling 2), de oceanen plasticvrij maken (doelstelling 14) en schoon water (doelstelling 6) en eerlijk werk (doelstelling 8) voor iedereen. Wie kan daar iets op tegen hebben?

Ook gaan ze armoede aanpakken en de ongelijkheid verminderen (doelstelling 1). Ze voeren die nobele strijd vooral via donaties vanuit De Bill en Melinda Gates Foundation. Door hun miljarden dollars aan liefdadigheidswerk te schenken, dragen Bill en Melinda op een directe manier bij aan het reduceren van financiële ongelijkheid. Ze hebben wel nog een eindje te gaan voor ze op hetzelfde niveau komen als Ethiopische kinderen. Hun vermogen wordt namelijk ruim boven de 100 miljard dollar geschat. Meer nog: dankzij hun filantropie worden ze aan een snel tempo nog rijker dan ze al waren en wordt de kloof dus uiteindelijk nog groter. Hoe dat precies in zijn werk gaat is niet mijn expertise. The Wolf of Wall Street zal het je beter kunnen uitleggen dan ik.

Op welke van de VN-doelstellingen je ook krabt, vanonder de liefdadige oppervlakte komen ideologische funderingen naar boven die bedenkelijk zijn. Dat men zich zorgen maakt over de natuur – correctie: het klimaat (zie doelstelling 13) – kan ik heel goed begrijpen. Maar daarvoor hoeft men niet in een ecomodernistisch klimaatdiscours mee te gaan. Als Bill Gates de temperatuur op aarde wil laten dalen door miljoenen tonnen kalk in de atmosfeer te verspreiden of door technologisch manipuleerbare spiegels tussen de aarde en de zon te hangen, dan denk ik: de ecomodernistische remedie is gevaarlijker dan de kwaal. Veel gevaarlijker.

Iets gelijkaardigs kunnen we opmerken over het streven naar ‘gender equality’ (doelstelling 5). Dat man en vrouw gelijkwaardig zijn – daar zullen weinigen het oneens mee zijn. Maar het lijkt er sterk op dat de VN meegaan in een woke-ideologie die vindt dat man en vrouw gelijk zijn. Deze gaat zo ver dat het maken van een verschil tussen man en vrouw als een criminele daad bestempeld wordt.

We kunnen de VN niet zomaar gelijkstellen aan Bill Gates en de VN-ideologie is niet per se de woke-ideologie. Dat klopt. Maar dat hun ideologische fundamenten – net zoals álle ideologische fundamenten – tot onderwerp van open publiek gesprek moeten gemaakt worden, op sociale media en elders, dat klopt ook. En net dat moeten de digital first responders onmogelijk maken.

De VN werken zelfs samen met social media platforms om strategieën te ontwikkelen om het dominante verhaal te promoten en alles wat daarvan afwijkt te onderdrukken. Zoals Melissa Flemming uitlegt: “We meet with the social media platforms regularly. They have made some significant policy changes. They have been pointing people to the direction of good content – to WHO content, to UN content, CDC content – when they are in that space of searching, and they are trying to suppress misinformation in various ways. Some of it is ‘flagging’, some of it is putting it way down in their algorithms, some of it is even banning certain groups. But still, despite these measures, we’re seeing a huge prevalence of misinformation travelling on social media channels. So we do think there’s much more they are gonna need to do to really spot it in real time and to suppress it. …” Met andere woorden: het virus moet worden verslagen door de vrijheid van meningsuiting en afwijkende meningen te verslaan.

Maar het grootste gevaar voor de mensheid zit hem niet in een virus of het klimaat, en zelfs niet in armoede. Het grootste gevaar voor de mens zit hem in ideologische blindheid en fanatisme. De mens stopt met menselijk te zijn als hij zo overtuigd wordt van zijn eigen ideeën dat hij die van de ander wil verbieden.  

Ik stel voor dat de VN hun ‘sustainable development goal’ nummer 16 nog eens goed lezen. Die gaat over het creëren van open instituten en een samenleving waarin iedereen zich gehoord voelt. Vinden ze dat het inzetten van een legertje ‘digital first responders’, die elke stem met een andere mening dan de VN ongeloofwaardig moeten proberen maken, daartoe bijdraagt? Binnen hun ideologie misschien wel. En dat is precies de reden waarom hun ideologie dringend in vraag moet gesteld worden. Ik ben benieuwd of de digital first responders het daarmee eens zullen zijn.